Phần I. MỘT SỐ QUY ĐỊNH CHUNG VỀ TRỢ GIÚP PHÁP LÝ

1. Trợ giúp pháp lý là gì?

Điều 2 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 quy định:

“Trợ giúp pháp lý là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người được trợ giúp pháp lý trong vụ việc trợ giúp pháp lý theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật”.

Trợ giúp pháp lý là một chính sách bảo đảm quyền con người, quyền công dân và là một bộ phận của tổng thể các chính sách xóa đói, giảm nghèo, đền ơn, đáp nghĩa, chính sách dân tộc và ưu đãi xã hội của Đảng và Nhà nước ta. Với khái niệm quy định tại Điều 2 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 , trợ giúp pháp lý được nêu lên với bản chất sau:

- Thứ nhất, trợ giúp pháp lý là thực hiện vụ việc;

- Thứ hai, mục đích trực tiếp là bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

2. Hoạt động trợ giúp pháp lý phải tuân thủ các nguyên tắc nào?

Theo quy định tại Điều 3 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, hoạt động trợ giúp pháp lý phải tuân thủ các nguyên tắc bao gồm:

“Điều 3. Nguyên tắc hoạt động trợ giúp pháp lý

1. Tuân thủ pháp luật và quy tắc nghề nghiệp trợ giúp pháp lý.

2. Kịp thời, độc lập, trung thực, tôn trọng sự thật khách quan.

3. Bảo vệ tốt nhất quyền, lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý.

4. Không thu tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý.”

3. Chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý được quy định như thế nào?

Theo Điều 4 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý được quy định như sau:

“Điều 4. Chính sách của Nhà nước về trợ giúp pháp lý

1. Trợ giúp pháp lý là trách nhiệm của Nhà nước.

2. Nhà nước có chính sách để bảo đảm quyền được trợ giúp pháp lý phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội.

3. Nhà nước có chính sách nâng cao chất lượng trợ giúp pháp lý, thu hút các nguồn lực thực hiện trợ giúp pháp lý.

4. Nhà nước hỗ trợ, khuyến khích, ghi nhận và tôn vinh các cơ quan, tổ chức, cá nhân tham gia, đóng góp cho hoạt động trợ giúp pháp lý.”

4. Trong hoạt động trợ giúp pháp lý, tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý bị nghiêm cấm thực hiện những hành vi nào?

Theo quy định tại khoản 1 Điều 6 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017, tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý và người thực hiện trợ giúp pháp lý bị nghiêm cấm có những hành vi sau đây:

- Xâm phạm danh dự, nhân phẩm, quyền và lợi ích hợp pháp của người được trợ giúp pháp lý; phân biệt đối xử người được trợ giúp pháp lý;

- Nhận, đòi hỏi bất kỳ một khoản tiền, lợi ích vật chất hoặc lợi ích khác từ người được trợ giúp pháp lý; sách nhiễu người được trợ giúp pháp lý;

- Tiết lộ thông tin về vụ việc trợ giúp pháp lý, về người được trợ giúp pháp lý, trừ trường hợp người được trợ giúp pháp lý đồng ý bằng văn bản hoặc luật có quy định khác;

- Từ chối hoặc không tiếp tục thực hiện trợ giúp pháp lý, trừ trường hợp quy định tại Luật Trợ giúp pháp lý và quy định của pháp luật về tố tụng;

- Lợi dụng hoạt động trợ giúp pháp lý để trục lợi, xâm phạm quốc phòng, an ninh quốc gia, gây mất trật tự, an toàn xã hội, ảnh hưởng xấu đến đạo đức xã hội;

- Xúi giục, kích động người được trợ giúp pháp lý cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật, khiếu nại, tố cáo, khởi kiện trái pháp luật.

5. Trong hoạt động trợ giúp pháp lý, người được trợ giúp pháp lý, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động trợ giúp pháp lý bị nghiêm cấm thực hiện những hành vi nào?

Khoản 2 Điều 6 Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 quy định nghiêm cấm người được trợ giúp pháp lý, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động trợ giúp pháp lý thực hiện các hành vi sau đây:

- Xâm phạm sức khỏe, tính mạng, danh dự, nhân phẩm của người thực hiện trợ giúp pháp lý và uy tín của tổ chức thực hiện trợ giúp pháp lý;

- Cố tình cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật về vụ việc trợ giúp pháp lý;

- Đe dọa, cản trở, can thiệp trái pháp luật vào hoạt động trợ giúp pháp lý; gây rối, làm mất trật tự, vi phạm nghiêm trọng nội quy nơi thực hiện trợ giúp pháp lý./.

(còn nữa)

Trung tâm TGPLNN tỉnh Bắc Kạn