Trên những đỉnh núi cao của huyện Pắc Nặm, nơi mà cuộc sống của người dân vẫn còn rất nhiều những khó khăn, phong trào học tập của các em học sinh vẫn chưa thực sự được chú trọng. Thế nhưng, những năm gần đây, dòng họ Hoàng ở Bản Nghè, xã Cổ Linh đang là tấm gương sáng thúc đẩy phong trào khuyến học ở địa phương.
Theo tập quán định cư và canh tác của người Mông, vượt qua những con suối quanh năm đầy ắp dòng nước mát, chúng tôi tìm đến gia đình ông Hoàng Minh Tân ở lưng chừng núi. Ông Tân là người con thứ hai của dòng họ Hoàng có 5 anh chị em. Sinh ra và lớn lên ở mảnh đất vốn nghèo khó này, cụ sinh thân của ông Tân sớm đã hướng cho các con của mình thoát ly bằng con đường học tập, bởi các cụ quan niệm rằng, có học mới biết mình nghèo ở đâu và vì sao mình nghèo, có học mới có hiểu biết đúng sai, làm gì cũng phải có kiến thức, kể cả thoát nghèo. Với bản thân ông Tân, từ những năm 1965, ông đã tham gia công tác xã hội ở địa phương. Thời buổi đất nước còn loạn lạc, ông vẫn cắp sách tới trường, hoàn thành hết chương trình học phổ thông mà bấy giờ ít ai quan tâm đến. Từ năm 1975 – 1982, ông Tân là Phó Bí thư Đảng ủy xã kiêm Trưởng công an xã Cổ Linh, từ năm 1982 – 1989, ông giữ chức Bí thư Đảng ủy xã, nay đã về hưu. Nhìn lại quá trình công tác của mình, ông Tân cho biết: Ngoài công tác chuyên môn, đối với phong trào khuyến học của địa phương ông đặc biệt quan tâm. Ông luôn khích lệ, động viên các gia đình tạo điều kiện cho con em mình đến trường. Những khi đi làm, gặp các cháu đang trên đường tới trường, ông liền hỏi han tình hình học tập, tìm hiểu xem các cháu đi học có khó khăn, bất lợi gì không, nếu có, ông liền tham mưu lên cấp ủy, chính quyền để có những biện pháp giúp đỡ để các cháu không phải bỏ học giữa chừng. Tám người con của ông Tân thừa hưởng tinh thần hiếu học của dòng họ nay đã thành đạt, trong đó có một người hiện đang là Đội trưởng đội an ninh Công an huyện Ba Bể, một người đang công tác tại Ban chỉ huy Quân sự huyện Pác Nặm.
![]() |
Niềm tự hào của Ông Hoàng Văn Sinh là thành tích trong quá trình công tác, học tập của con cháu trong dòng họ. |
Nằm ở quả đổi liền kề với gia đình ông Tân là ông Hoàng Văn Sinh, người em thứ tư của dòng họ. Thấy chúng tôi đến thăm bất ngờ, đang tẽ những bắp ngô vàng tươi, ông Sinh liền nghỉ tay trò chuyện: Ngô năm nay được mùa, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật của các lớp tập huấn ở xã mà bắp nào cũng to đều, nhiều hạt. Cái gì cũng cần phải học mới có kết quả tốt được. Giống như gia đình ông tân, các con của ông Sinh đã thành đạt, các cháu ông cũng đang theo đuổi ước mơ của mình ở các trường chuyên nghiệp và chủ yếu theo ngành an ninh. Nhìn những bằng khen, giấy khen của các con trong quá trình công tác được treo khắp nhà, ông Sinh càng thêm tự hào.
Với tinh thần hiếu học và đạt được những kết quả đáng ghi nhận, năm 2012 dưới sự khuyến khích, tạo điều kiện của chính quyền địa phương, dòng họ Hoàng hiếu học chính thức được thành lập. Để tạo điều kiện hơn nữa cho việc học của con em mình, dòng họ đã thành lập quỹ khuyến học, nguồn quỹ đóng góp được thu theo khả năng thu nhập của các cá nhân. Những người đang công tác có thu nhập sẽ đóng góp 1 triệu đồng/người / năm; những người chưa có thu nhập sẽ là 200 nghìn đồng/người/năm. Quỹ được sử dụng không chỉ là lúc trao thưởng cho những ai đạt được thành tích cao trong học tập, mà còn là chăm lo đời sống của những người con trong dòng họ những khi đau ốm, nhằm tăng thêm tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa các thành viên. 5 hộ gia đình lớn và gần 130 con cháu, không ai trong dòng họ Hoàng phải bỏ học giữa chừng, 100% các gia đình đạt danh hiệu gia đình hiếu học. Mỗi một thành viên đều là tấm gương về tinh thần học tập để mọi người noi theo.
Đánh giá về công tác khuyến học của dòng họ Hoàng, ông Lý Hồng Thái, Phó Chủ tịch UBND xã Cổ Linh cho biết: Không chỉ đi đầu về thành tích học tập của con em mình, dòng họ Hoàng rất có tiếng nói trong các hoạt động, phong trào của địa phương. Tinh thần học tập của toàn xã là lấy dòng họ Hoàng làm gương, thúc đẩy phong trào khuyến học khuyến tài.
Ở cái tuổi xưa nay hiếm, đều là cán bộ đã về hưu, ông Tân, ông Sinh, cùng các anh em trong gia đình vẫn tích cực tham gia công tác xã hội, người làm Bí thư chi bộ thôn, người làm Phó chủ tịch Hội người cao tuổi, người được bà con tin yêu bầu làm Người có uy tín... Nhìn các con cháu thành đạt, ai cũng đều mãn nguyện bởi truyền thống hiếu học của dòng họ được con cháu tích cực phát huy, làm nền tảng tốt cho thế hệ mai sau, đóng góp một phần nhỏ bé vào sự nghiệp giáo dục của tỉnh nhà.
Thu Hường.