Với mong muốn nâng tầm giá trị nông sản, chị Đồng Thị Vân Hà ở tổ Khuổi Thuổm, phường Huyền Tụng (TP. Bắc Kạn) đã nghiên cứu, sản xuất thành công sản phẩm xà bông từ quả bí thơm.
 |
| Ý tưởng làm xà bông của chị Hà góp phần làm đa dạng đầu ra cho quả bí xanh Bắc Kạn. |
Quê ở huyện Ba Bể, sau khi lập gia đình, chị Đồng Thị Vân Hà chuyển ra thành phố Bắc Kạn sinh sống. Nhận thấy quê hương có sản phẩm bí xanh thơm với sản lượng lớn, nhưng thường bán thô, giá cả bấp bênh, đầu ra không ổn định, chị Hà ấp ủ ý tưởng tạo ra các sản phẩm giá trị cao từ quả bí.
Qua tìm hiểu, chị được biết quả bí xanh đã được ứng dụng cho một số loại mỹ phẩm. Từng tốt nghiệp Trường Đại học Dược Hà Nội, có kiến thức về hóa dược, chị đã dành nhiều thời gian tìm hiểu, nghiên cứu và nhận thấy việc khai thác tiềm năng loại quả này rất khả quan.
Chị Hà chia sẻ: Từ sau khi xuất hiện dịch Covid-19, các loại nước sát khuẩn có thành phần hóa học bày bán tràn lan trên thị trường, nhiều người sử dụng bị kích ứng, mẫn cảm da. Ý tưởng làm xà bông bí xanh hữu cơ an toàn, lành tính được hình thành từ đó.
Bắt tay thử nghiệm từ năm 2019, nhưng đến đầu năm 2022 chị Hà mới cho “ra lò” được những bánh xà bông ưng ý. Ban đầu chị gửi tặng người thân, bạn bè dùng thử. Nhận về những đánh giá tích cực, có nhiều đơn hàng, chị mới đầu tư tạo ra nhiều sản phẩm hơn.
Chia sẻ về quy trình tạo ra xà bông từ bí xanh, chị Hà cho biết: Quả bí sau khi được rửa sạch, thái lát đem sấy lạnh ở nhiệt độ phù hợp. Sau 2 ngày lấy ra nghiền, lọc lấy bột. Nguyên liệu chính này sẽ phối hợp với một số thành phần phụ khác như dầu cọ, dầu dừa, tinh dầu bạc hà để tạo ra sản phẩm. Khâu quyết định thành công là cân bằng tỷ lệ dưỡng chất giữa các thành phần. Không làm khéo bánh xà phòng sẽ mềm như thạch rau cau, hoặc khô cứng rất khó chịu khi sử dụng.
Bánh xà bông thành phẩm sẽ có màu xanh như vỏ bí, mùi thơm dịu nhẹ của các loại tinh dầu. Bí xanh là loại quả giàu Vitamin E, quy trình tạo ra sản phẩm như vậy giữ được dưỡng chất của bí, nên rất tốt cho da, giúp làm sạch, chăm sóc, dưỡng ẩm da và hoàn toàn phù hợp với mọi loại da. Trước khi đến tay người tiêu dùng, sản phẩm đã đạt tiêu chuẩn kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm của Sở Y tế Bắc Kạn.
Ý tưởng được chị Hà đặt nhiều kỳ vọng vì còn mang ý nghĩa tìm đầu ra cho người trồng bí xanh. Theo chị Hà, giá 1kg bí xanh dao động từ 10.000 - 15.000 đồng, có thời điểm giá chỉ còn 5.000 - 6.000 đồng/kg. Trong khi đó, 1kg bí xanh làm được khoảng 5 bánh xà bông, mỗi bánh có giá 65.000 đồng, so sánh có thể thấy giá trị kinh tế cao gấp nhiều lần so với bán bí tươi.
Hiện nay, mọi công đoạn tạo ra xà bông đều được làm thủ công. Từ những thành công ban đầu, chị Hà đang mở xưởng sản xuất, đầu tư máy móc nhằm tạo ra mặt hàng với số lượng lớn để kinh doanh. Ngoài làm xà bông, chị còn sản xuất sản phẩm trà thảo mộc, nguyên liệu chính là bí xanh sấy khô được bán với giá 100.000 đồng/hộp.
Chị Hà dự kiến sẽ đem hai sản phẩm xà bông bí thơm và trà thảo mộc tham gia sản phẩm OCOP. Để người tiêu dùng nhiều nơi biết đến sản phẩm của mình, chị sẽ tích cực tham gia quảng bá sản phẩm tại các hội chợ, triển lãm thương mại trong và ngoài tỉnh.
Bí xanh thơm là sản phẩm OCOP của tỉnh Bắc Kạn, được trồng tập trung nhiều nhất ở huyện Ba Bể, nhưng chủ yếu vẫn bán thô cho các tư thương, đầu ra bấp bênh. Hiện nay, các sản phẩm hữu cơ từ thiên nhiên đang được người tiêu dùng hướng đến. Vì vậy, xà bông bí thơm là sản phẩm có nhiều triển vọng phát triển cần được các cấp, ngành quan tâm đầu tư nhân rộng, giúp nâng tầm giá trị sản phẩm, góp phần giải quyết bài toán về đầu ra cho quả bí xanh địa phương./.
Đồng Lai
