Bắc Kạn: Nỗi lo thiếu nước sản xuất vụ xuân

Anh Sằm Văn Khánh ở thôn Tổng Sâu, xã Cao Kỳ (Chợ Mới) chủ động bơm nước vào ruộng ngô đang khô hạn.

Nhiều diện tích chờ nước mưa

Anh Sằm Văn Khánh ở thôn Tổng Sâu, xã Cao Kỳ (Chợ Mới) trồng hơn 1.500m² ngô xuân, đến nay cây đã phát triển 7-9 lá, tuy nhiên thời tiết không mưa nhiều ngày qua khiến đất khô cằn, cây ngô kém phát triển, nguy cơ mất mùa cao. Để cứu lấy diện tích cây trồng bị hạn, anh Khánh tự dùng máy bơm của gia đình đưa nước lên ruộng với hy vọng giúp cây có thể vượt qua thời kỳ khô hạn.

Còn bà Hoàng Thị Diệu ở thôn Bản Đồn, xã Hòa Mục (Chợ Mới) có ruộng ngô trồng từ hơn một tháng nay nhưng cây khá còi cọc, chậm lớn vì thiếu nước, thậm chí một số cây héo, chết buộc phải dặm lại. Trao đổi với chúng tôi, bà Diệu cho hay: “Chưa năm nào, trồng ngô mà phải tưới như năm nay, cả tháng chẳng có đợt mưa nào nên đất khô cằn, cây ngô không phát triển được”.

Để đảm bảo tỷ lệ cây trồng sinh trưởng bình thường, bà Diệu tự đắp nước mương lại, dùng bình ô doa để tưới từng cây nhưng cách làm này cũng chỉ là giải pháp tạm thời.

Bà Hoàng Thị Diệu ở thôn Bản Đồn, xã Hòa Mục (Chợ Mới) phải dùng ô doa để tưới từng gốc cây ngô xuân.

Theo anh Định, công nhân vận hành Trạm quản lý Thủy nông Chợ Mới cho biết: “Mấy ngày nay chúng tôi phải vận hành trạm bơm liên tục, phục vụ những khu vực không chủ động nước, có nguy cơ hạn cao”.

Tại xã Côn Minh (Na Rì) những cánh đồng thời điểm này đã phủ xanh các loại cây trồng như lúa, ngô, lạc, dong riềng. Tuy nhiên, vẫn còn khá nhiều diện tích không chủ động nước đang phải chờ nước mưa. Gia đình ông Triệu Văn Hoàn, thôn Lủng Vạng, xã Côn Minh có 1.000m² ruộng cày bừa lên sau Tết nhưng đến giờ chưa có cơn mưa lớn nào xuất hiện nên ruộng vẫn để đấy, nơi đây lại không gần nguồn nước nên rất có thể vụ này không thực hiện được. Dưới thời tiết khá oi nóng, anh Hoàng Văn Kết, xã Côn Minh vẫn cặm cụi vun từng gốc ngô, chia sẻ với chúng tôi anh cho biết: “Tầm giờ này năm ngoái cây phải cao trên đầu gối nhưng hiện tại mới phát triển được hơn 20 phân”, vì xa nguồn tưới tiêu nên đám ruộng của anh cơ bản phụ thuộc vào nước mưa.

Mong chờ cơn mưa vàng

Vụ xuân năm 2023, toàn tỉnh gieo trồng được hơn 17.000ha cây lương thực có hạt, hiện nay lúa đã bám rễ, ngô phát triển 5-7 lá, một số nơi ngô đã 10 lá. Đây là thời kỳ rất cần nước để tạo sức bật cho cây sinh trưởng, phát triển. Tuy nhiên, thời tiết những ngày qua ít mưa, mực nước các ao hồ, khe, sông suối xuống thấp vì vậy ảnh hưởng không nhỏ đến nguồn nước phục vụ tưới tiêu.

Nếu trong những ngày tới vẫn chưa có mưa nguy cơ khô hạn sẽ rất lớn.

Ông Nông Minh Thu, Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Na Rì cho biết: “Toàn huyện có khoảng 80% diện tích chủ động về nguồn nước. Mặc dù vậy năm nay do ảnh hưởng thời tiết, ít mưa nên nguồn nước ở các khe, trên sông suối có phần cạn kiệt, ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất nông nghiệp ở địa bàn. Huyện đã yêu cầu trạm thủy nông huyện phối hợp với các xã huy động máy bơm, vòi dẫn, tiến hành tưới tiêu theo tình hình thực tế. Có văn bản chỉ đạo các xã tuyên truyền bà con chủ động chuyển đổi cây trồng. Tiếp tục thăm nắm, thống kê số diện tích thiếu nước trên địa bàn để có phương án chỉ đạo”.

Khô hạn lâu ngày, một số ruộng ngô khó phát triển, cây trở nên còi cọc, chậm lớn.

Theo thống kê cho thấy, toàn tỉnh có hơn 1.290ha có nguy cơ hạn, trong đó Na Rì 266ha, Chợ Mới 260ha, Ba Bể 178ha, Bạch Thông 176ha… Qua thăm nắm thực tế, ngoài số diện tích mà các đơn vị, địa phương quản lý vận hành thì vẫn còn nhiều diện tích đều phụ thuộc nước mưa tự nhiên gồm khu vực những chân ruộng cao, ruộng phân tán nhỏ lẻ, xa nguồn nước. Người dân chủ động khắc phục bằng cách tự bơm nước chống hạn.

Ngành Nông nghiệp yêu cầu các huyện thường xuyên thăm nắm, theo dõi diễn biến tình hình thời tiết, có phương án chủ động, linh hoạt chuyển đổi sang cây trồng khác. Theo Đài Khí tượng thủy văn tỉnh dự báo trong 10 ngày tới (từ ngày 25/3 đến 03/4) trên địa bàn sẽ có gió lạnh, kèm mưa, hy vọng đây sẽ là cơn mưa vàng cho những diện tích đất nông nghiệp đang khô hạn, khát nước./.