Y tế và sức khỏe cộng đồng

Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở

Sau 4 năm thực hiện Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 05/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ về Đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới, mạng lưới y tế cơ sở trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã được củng cố, hoàn thiện, chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân từng bước được nâng cao.

Cán bộ y tế Trung tâm Kiểm soát bệnh tật của tỉnh thực hiện soi trực tiếp trong kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lao. (Ảnh: Phương Thào)
Cán bộ Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh thực hiện kỹ thuật xét nghiệm phát hiện vi khuẩn lao. (Ảnh: Phương Thào)

Nhằm củng cố mạng lưới y tế cơ sở, đồng thời bảo đảm tinh gọn cơ cấu tổ chức bộ máy, tỉnh Bắc Kạn đã chỉ đạo sáp nhập Trung tâm Dân số - KHHGĐ cấp huyện (thuộc Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh) vào Trung tâm Y tế các huyện, thành phố trực thuộc Sở Y tế. Theo đó, trung tâm y tế các huyện, thành phố trực thuộc tỉnh thực hiện đầy đủ các chức năng về y tế dự phòng, khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng và công tác dân số phát triển. Trạm y tế xã là đơn vị chuyên môn thuộc trung tâm y tế huyện, thành phố, tăng cường được tính chủ động, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân trên địa bàn.

Bên cạnh đó, tỉnh tập trung nguồn lực đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị cho y tế tuyến huyện, xã. Ngoài cải tạo, sửa chữa nhỏ theo định kỳ hằng năm, từ năm 2016 - 2019, toàn tỉnh đã đầu tư mới, cải tạo sửa chữa lớn và đưa vào sử dụng 24 trạm y tế xã. Năm 2020, tỉnh bố trí hơn 8,6 tỷ đồng để cải tạo, sửa chữa Trung tâm Y tế các huyện Ba Bể, Pác Nặm, Ngân Sơn, Chợ Mới. Từ nguồn vốn Ngân hàng Thế giới (WB), giai đoạn 2018 - 2020, tỉnh khởi công xây mới và cải tạo, nâng cấp 28 công trình cấp nước và vệ sinh trạm y tế với tổng kinh phí gần 4 tỷ đồng. Đến hết năm 2020, có 103/108 xã đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã (đạt 95,3%). Hiện nay, 100% số trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế; 8/8 trung tâm y tế huyện, thành phố thực hiện được trung bình 75% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến huyện.

Công tác đào tạo, nâng cao chất lượng chuyên môn và trình độ quản lý cho đội ngũ viên chức quản lý trạm y tế được chú trọng. Từ năm 2017 đến nay, có 102 bác sĩ tuyến xã, 11 bác sĩ tuyến huyện được đào tạo chăm sóc sức khỏe ban đầu theo nguyên lý y học gia đình. 100% trạm y tế xã có bác sĩ hoạt động, đảm bảo thực hiện tốt nhất công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân.

Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của mạng lưới y tế tuyến cơ sở, ngành Y tế Bắc Kạn đã tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong các hoạt động của y tế cơ sở; tích cực đổi mới cơ chế tài chính cho hoạt động y tế cơ sở; đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân; đẩy mạnh xã hội hóa dịch vụ y tế, thực hiện sự gắn kết giữa y tế tư nhân và y tế công lập trong cung ứng dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu trên địa bàn.

Hệ thống y tế dự phòng từ tỉnh đến huyện, xã được củng cố và ngày càng hoàn thiện. Công tác phòng, chống dịch bệnh được thực hiện chủ động và thường xuyên, do đó, nhiều năm qua, trên địa bàn tỉnh không có dịch bệnh lớn xảy ra. Đặc biệt, trước tình hình dịch bệnh Covid-19, ngay từ tháng 01/2020, khi dịch bệnh bùng phát tại Trung Quốc, ngành Y tế Bắc Kạn đã tích cực tham mưu cho UBND tỉnh tập trung chỉ đạo công tác phòng, chống đại dịch Covid-19 theo từng giai đoạn, diễn biến của dịch bệnh với phương châm “chống dịch như chống giặc”. Toàn ngành luôn đảm bảo bố trí đủ nhân lực, thuốc, vật tư y tế, hóa chất, trang thiết bị phục vụ công tác phòng, chống dịch đúng quy định; xây dựng các phương án, cấp độ diễn biến của tình hình dịch bệnh. Mặt khác, thành lập hơn 20 đội cơ động phản ứng nhanh thuộc ngành Y tế; chuẩn bị sẵn sàng cơ sở điều trị khi có bệnh nhân mắc bệnh. Tính đến hết tháng 9/2021, tỉnh Bắc Kạn chưa ghi nhận trường hợp nào dương tính với virus SARS-CoV-2 trong cộng đồng (có 07 ca dương tính được phát hiện khi cách ly).

Bên cạnh đó, Chương trình Tiêm chủng mở rộng được đảm bảo an toàn, tỷ lệ trẻ tiêm chủng mở rộng đều đạt và vượt chỉ tiêu giao. Các dự án thuộc Chương trình mục tiêu y tế - dân số; phòng, chống HIV-AIDS; phòng, chống các bệnh truyền nhiễm được triển khai có hiệu quả…

Có thể nói, mạng lưới y tế cơ sở của tỉnh mặc dù đã được quan tâm đầu tư cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và nhân lực, tuy nhiên hoạt động của tuyến y tế cơ sở nhìn chung còn gặp nhiều khó khăn như: Một số trung tâm y tế và trạm y tế xã còn chật hẹp, xuống cấp; trang thiết bị y tế thiếu, lạc hậu, không đồng bộ; chất lượng cung cấp các dịch vụ y tế chưa cao, tỷ lệ thực hiện kỹ thuật theo phân tuyến tại tuyến y tế cơ sở khám, chữa bệnh còn thấp so với phân tuyến kỹ thuật của Bộ Y tế. Năng lực của cán bộ y tế còn hạn chế, một số đơn vị thiếu bác sĩ có trình độ chuyên môn sâu, thiếu cán bộ làm công tác quản lý có kinh nghiệm nên ảnh hưởng không nhỏ đến việc triển khai các dịch vụ kỹ thuật theo phân tuyến.

Nhằm tiếp tục phát triển, nâng cao chất lượng hoạt động của tuyến y tế cơ sở, hiện nay, tỉnh Bắc Kạn đang nỗ lực đầu tư cơ sở vật chất. Cụ thể: Xây mới 14 trạm y tế xã; cải tạo, nâng cấp, sửa chữa 28 trạm y tế; hỗ trợ đạt/hoàn thiện các tiêu chí quốc gia về y tế xã của 42 trạm y tế xã trên tổng số 108 trạm y tế xã; cung cấp trang thiết bị thiết thực, bao gồm tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin cho trạm y tế xã, trung tâm y tế huyện nhằm góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cơ sở,… Phấn đấu đến năm 2025, duy trì 100% số trạm y tế xã có đủ điều kiện khám, chữa bệnh BHYT và thực hiện được đầy đủ các nội dung của chăm sóc sức khỏe ban đầu, thực hiện được tối thiểu 85% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến xã; 100% trung tâm y tế huyện thực hiện được tối thiểu 85% danh mục dịch vụ kỹ thuật của tuyến huyện; duy trì 100% xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế xã; 100% dân số được quản lý, theo dõi sức khỏe.

Để hoàn thành các mục tiêu trên, tỉnh tiếp tục đổi mới, hoàn thiện hệ thống tổ chức y tế theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; tập trung chỉ đạo, đầu tư cho tuyến y tế cơ sở cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế và nhân lực. Nêu cao tinh thần, thái độ phục vụ, hướng tới sự hài lòng của người bệnh. Mở rộng độ bao phủ các dịch vụ y tế, phổ cập tiếp cận chăm sóc sức khỏe, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người dân tiếp cận các dịch vụ y tế, nhất là người dân ở vùng sâu, vùng xa.

Tăng cường đào tạo, luân phiên cán bộ y tế, chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới, các tuyến có đủ năng lực thực hiện danh mục dịch vụ kỹ thuật theo phân tuyến, tiến tới bảo đảm chất lượng từng dịch vụ kỹ thuật đồng đều giữa các tuyến. Đẩy mạnh thực hiện quyền tự chủ về nhiệm vụ chuyên môn, tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính, tiến tới áp dụng mô hình quản trị đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập trong bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư theo quy định để khuyến khích các cơ sở y tế đầu tư mở rộng, nâng cấp, hiện đại hoá, đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu khám, chữa bệnh của Nhân dân./.

TTƯT. Bs CKII. Tạc Văn Nam (Giám đốc Sở Y tế)

Xem thêm