Cần sớm giải quyết những bất cập ở khu tái định cư Nà Cháo

 Khu tái định cư thôn Nà Cháo, xã Cốc Đán (Ngân Sơn) được đầu tư xây dựng năm 2012 với mục tiêu đưa các hộ nghèo, thiếu đất sản xuất về đây ổn định cuộc sống. Tuy nhiên, một số hộ dân cho rằng điều kiện nơi ở mới không bằng nơi cũ nên không đến ở, còn những hộ đã chuyển đến cũng đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc.

Qua tìm hiểu được biết, sau khi hoàn thành dự án và bàn giao đưa vào sử dụng, năm 2014 chính quyền địa phương tiến hành đưa 30 hộ dân ở các thôn của xã Cốc Đán về khu tái định cư Nà Cháo và định mức mỗi hộ được cấp 200m2 đất ở, 3.000m2 đất ruộng để sản xuất. Thế nhưng, từ đó đến nay mới chỉ có 12 hộ chuyển đến khu tái định cư. Số còn lại gần 20 hộ chưa đến với lý do là thiếu đất rừng để sản xuất, thiếu chất đốt, thiếu chỗ chăn nuôi… 

Tại khu tái định cư hiện nay, có nhiều căn nhà gỗ được dựng lên từ lâu nhưng không có người ở nên xuống cấp nghiêm trọng, phía trong cỏ dại mọc um tùm, nhiều tấm lợp fibro xi măng vỡ vụn, cột nhà và ván bưng tường cũng mục nát tại nhiều chỗ.

Nhiều ngôi nhà dựng lên nhưng bỏ không.

Theo phản ánh của các hộ dân, đường nước sạch của dự án tái định cư ban đầu đã bị hỏng từ lâu, hệ thống đường ống dẫn nước cũng hỏng nhiều nơi, không thể sửa được. Thế nên cuối năm 2020, đầu năm 2021 tại đây tiếp tục được đầu tư đường ống dẫn nước sạch từ một dự án khác nhằm đưa nước sạch hợp vệ sinh về phục vụ các hộ dân. Mặc dù mới bàn giao đưa vào sử dụng hơn 1 tháng nay, nhưng tại thời điểm chúng tôi đến, các hộ dân phản ánh rằng nhiều ngày nay không có nước, phải mang can đi xách nước, gánh nước, đường ống thì chôn vùi dưới đất nên cũng không biết hỏng hay tắc ở chỗ nào mà sửa. Tình trạng thiếu nước phục vụ sinh hoạt đã được phản ánh lên chính quyền địa phương nhưng cũng chưa ai đến sửa chữa, khắc phục.

Chia sẻ với chúng tôi, ông Lý Tiến Lân, thôn Nà Cháo cho biết: Khu tái định cư hiện nay chưa phát huy hiệu quả, nhiều năm nay để đất lãng phí. Lý do nhiều hộ dân không đến định cư mặc dù đã được cấp đất ở, đất ruộng là do điều kiện sống ở đây chưa tốt hơn so với nơi ở cũ. Những hộ đã chuyển đến cũng chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Một số hộ muốn phát triển chăn nuôi thì không có đất; đường nước sạch sinh hoạt chưa được quản lý tốt dẫn đến hỏng hóc mà không có ai sửa chữa… Hiện vẫn còn một số hộ nghèo ở thôn Nà Cháo (không thuộc diện tái định cư) đang thiếu đất sản xuất mong muốn Nhà nước thu hồi lại diện tích đất đã cấp cho những hộ không đến ở để cấp cho bà con trong thôn sản xuất.

Là một trong những hộ chuyển về khu tái định cư sinh sống từ năm 2014 đến nay, anh Bàn Văn Sinh khẳng định: "Với những gì đã đầu tư cho các hộ dân chuyển về đây sinh sống thì cuộc sống chỉ đủ ăn. Để bà con phát triển kinh tế và vươn lên thì cần ưu tiên đầu tư thêm từ các chương trình, dự án hỗ trợ phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập...".

Đường ống nước sinh hoạt thường xuyên hư hỏng.

Trao đổi với chúng tôi, Chủ tịch UBND xã Cốc Đán Đồng Quốc Sơn cho biết: Địa phương cũng đã tuyên truyền, vận động các hộ thuộc diện được di dời chuyển đến nơi ở mới nhưng họ lấy lý do không có đất rừng sản xuất, chăn nuôi nên chưa đến khu tái định cư. Ban đầu thực hiện dự án thì dự kiến các hộ dân sẽ được chia cả đất rừng là khu vực rừng khoanh nuôi của thôn Nà Cháo. Nhưng khi khu tái định cư hoàn thành thì các hộ dân thôn Nà Cháo không đồng ý vì làm như vậy sẽ thu hẹp diện tích đất chăn thả của thôn. Trong thời gian tới, xã sẽ xem xét đối với các hộ đã được bố trí tái định cư mà không đến ở sẽ chuyển cho các hộ khác. Mặt khác, sẽ vận động Nhân dân thôn Nà Cháo cùng chia sẻ khó khăn với các hộ về khu tái định cư, chia một phần đất rừng để bà con sản xuất. Đối với đường nước sạch, sẽ thành lập tổ quản lý vận hành nhằm bảo đảm nguồn nước sinh hoạt cho người dân.

Để tránh những lãng phí mà dự án đã triển khai đầu tư tại khu tái định cư Nà Cháo, thiết nghĩ các cấp chính quyền từ huyện đến xã cần tìm giải pháp phù hợp để giải quyết những bất cập, vướng mắc, tạo điều kiện cho các hộ đến nơi ở mới phát triển kinh tế, ổn định đời sống./.

Văn Lạ