Môi trường và An toàn thực phẩm là tiêu chí quan trọng trong Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới. Tuy nhiên hiện nay, rác thải ở xã Thanh Mai (Chợ Mới) vẫn chưa được thu gom và xử lý kịp thời. Đây là thách thức lớn đối với chính quyền và Nhân dân các thôn, ảnh hưởng đến thực hiện tiêu chí số 17 trong xây dựng nông thôn mới.
 Bãi rác tại thôn Trung tâm, xã Thanh Mai được người dân đổ tại bờ suối. |
Từ nhiều năm nay, một bãi rác có quy mô khá lớn vẫn tồn tại ở thôn Trung Tâm. Lượng rác ngày càng nhiều hơn, điều này cũng dễ hiểu vì đây là thôn trung tâm của xã. Ngoài rác thải của các hộ dân trong thôn, thì đây cũng là địa điểm tập kết rác thải của chợ Thanh Mai. Không hề qua xử lý, tất cả rác thải của người dân và chợ đều trực tiếp đổ trong khu vực này. Lo ngại hơn, đây chính là khu vực suối Thanh Mai, chảy trực tiếp ra dòng sông Cầu. Theo người dân, để không tràn lấp ra mặt đường và ít ảnh hưởng đến môi trường, trong một tháng bãi rác này sẽ được đốt từ 1-2 lần. Tuy nhiên, việc xử lý hoàn toàn thủ công, mọi chất thải sau đốt cũng đều trôi chảy xuống dòng suối Thanh Mai. Trước đây, khu vực này cũng có lò đốt rác, song hoạt động cũng rất cầm chừng và đến nay đã hư hỏng.
Bà Hà Thị Ánh, người dân thôn Nà Vài cho biết: Bãi rác này tồn tại đã lâu, hằng ngày đi lại qua đoạn đường này rất hôi thối, nhất là đến ngày họp chợ, người dân vứt đủ các loại rác thải, động vật chết thối tại bãi rác này. Mong các cấp chính quyền địa phương sớm xây dựng lò xử lý rác thải, đảm bảo môi trường xung quanh.
Đồng chí Nguyễn Bá Việt- Bí thư kiêm Chủ tịch UBND xã Thanh Mai cho biết: Xã có 14 thôn/bản. Tất cả các thôn bản đều có lò đốt rác, tuy nhiên đều không phát huy hiệu quả. Hiện nay, chúng tôi chưa có quy hoạch cũng như nguồn vốn đầu tư hệ thống xử lý. Vì vậy những bãi rác như thế rất khó xử lý...
Thiết nghĩ, để xử lý vấn đề rác thải tại Thanh Mai, thời gian tới, các cấp, ngành, chính quyền địa phương cần có phương án xây dựng bãi chôn lấp rác thải tập trung ở xã. Địa phương cũng cần quy hoạch bãi rác để chủ động thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt cho Nhân dân. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân thực hiện nếp sống văn minh, không vứt rác bừa bãi ra khu vực công cộng, gây ô nhiễm môi trường, chủ động thu gom, phân loại rác ngay tại gia đình.
Ngoài ra, cần tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời những hành vi vi phạm trong lĩnh vực bảo vệ môi trường; đưa tiêu chí bảo vệ môi trường vào việc đánh giá gia đình văn hóa, thôn xóm văn hóa; nhân rộng các mô hình về bảo vệ môi trường như: Đội tự quản vệ sinh môi trường, mô hình 3 sạch “Sạch nhà, sạch bếp, sạch ngõ”... Mặt khác, địa phương cần đẩy mạnh huy động nguồn xã hội hóa hỗ trợ chi phí thu gom và xử lý rác thải cho Nhân dân.
Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới đã và đang góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Tuy nhiên, trong lộ trình đó, cần sớm quy hoạch, đầu tư và hoàn thiện hệ thống xử lý rác thải ở nông thôn, bởi tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải vẫn đang là vấn đề bức xúc ở nhiều địa phương hiện nay./.
Lý Dũng
