Trong số 155 sản phẩm OCOP của tỉnh có rất nhiều sản phẩm là món ăn đặc trưng riêng có của đồng bào các dân tộc miền núi Bắc Kạn được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.
 |
| Thành viên Cơ sở sản xuất cơm cháy Nông Hồng Quyên đóng gói sản phẩm cơm cháy gạo nếp nương. |
Các sản phẩm chế biến thành món ăn được xếp hạng OCOP cấp tỉnh gồm: Thịt chua, tép chua, lạp sườn gác bếp, chân giò hầm, mắm tép chưng thịt, thịt lợn áp chảo, cơm cháy gạo nếp nương, bánh trời, cơm lam... Từ những món ăn dân dã của đồng bào, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật, công nghệ, máy móc hiện đại trong sản xuất, chế biến đã trở thành sản phẩm OCOP chất lượng, mang đậm nét văn hóa ẩm thực vùng cao.
Xã Khang Ninh (Ba Bể) nổi tiếng với sản phẩm tép chua, thịt chua, mắp tép chưng thịt của HTX Hoàng Hương mang hương vị ẩm thực đặc trưng của vùng hồ Ba Bể. Trò chuyện với chị Hoàng Thị Hương- Giám đốc HTX mới thấy được sự kỳ công và tỉ mẩn như thế nào để làm ra các sản phẩm truyền thống này.
Chị Hương cho biết: Nguyên liệu chính để làm ra món tép chua là tôm, tép được đánh bắt tự nhiên tại hồ Ba Bể và gạo nương được trồng tại các thửa ruộng bậc thang. Để làm ra món tép chua ngon thì tép phải tươi, được đánh bắt từ sáng sớm trước khi mặt trời mọc. Tép sau khi được rửa sạch, để khô ráo và xóc qua một lượt muối. Gạo nương chủ yếu là gạo Bao thai được nấu chín sau đó để nguội và trộn đều với rượu men lá, tép và các loại gia vị, cho vào chum, vại đậy kín vài ngày để lên men cho đến khi tép có mùi chua dịu nhẹ là có thể đem ra chế biến món ăn.
Khi đến với hồ Ba Bể, du khách thập phương được thưởng thức món tép chua chưng thịt lên men bằng bí quyết gia truyền, thơm ngon mang đậm nét văn hóa ẩm thực của đồng bào dân tộc Tày nơi đây. Năm 2019, tép chua của HTX Hoàng Hương được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh, đó là niềm tự hào góp phần gìn giữ một sản phẩm đặc sản, một nét văn hóa ẩm thực truyền thống của người dân địa phương.
 |
| Sản phẩm tép chua của HTX Hoàng Hương được công nhận OCOP 3 sao. |
Từ lâu sản phẩm cơm cháy gạo nếp nương của Cơ sở sản xuất Nông Hồng Quyên, thị trấn Bằng Lũng (Chợ Đồn ) đã được nhiều người tiêu dùng biết đến. Cơm cháy gạo nếp nương được làm từ những hạt nếp nương tuyển chọn kỹ càng, ngâm với nước lạnh rồi đồ thành những mẻ xôi dẻo, thơm ngậy. Trải qua quá trình sấy khô, chiên và tách dầu hoàn toàn bằng hệ thống máy hiện đại, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm tạo nên những mẻ cơm cháy chất lượng. Ruốc cơm cháy được cơ sở sản xuất làm hoàn toàn từ thịt lợn sạch ướp gia vị như ớt tươi, bột quế nên sản phẩm cơm cháy có vị đặc trưng riêng.
Để xây dựng thương hiệu cơm cháy gạo nếp nương, Cơ sở đã sử dụng nguyên liệu sẵn có của địa phương là giống lúa nếp nương do đồng bào dân tộc vùng cao canh tác, kết hợp với đầu tư máy móc hiện đại, công nghệ để nâng cao chất lượng sản phẩm. Bình quân mỗi năm, Cơ sở sản xuất liên kết bao tiêu khoảng 7 tấn gạo nếp nương cho bà con nông dân, góp phần nâng cao thu nhập và giá trị của nông sản địa phương.
Chị Nông Hồng Quyên- Chủ cơ sở cho biết: Hiện nay, chúng tôi đã liên kết với các đại lý trong và ngoài tỉnh, các sàn thương mại điện tử như: Postmart.vn, tiki.vn... để giới thiệu, quảng bá sản phẩm đến với đông đảo người tiêu dùng. Sản phẩm cơm cháy gạo nếp nương được công nhận 3 sao OCOP là vinh dự, động lực lớn để Cơ sở đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, mang đến cho người tiêu dùng sản phẩm an toàn với sức khỏe.
Có thể nói, từ những món ăn dân dã truyền thống, hiện nay sản phẩm tép chua, cơm cháy gạo nếp nương, lạp sườn gác bếp, thịt lợn treo gác bếp, chân giò hầm... của các HTX, THT đã trở thành đặc sản OCOP, mang đậm hương vị ẩm thực đặc trưng của đồng bào các dân tộc vùng cao trong tỉnh. Các cơ sở sản xuất, các HTX trên địa bàn cũng đang nỗ lực đầu tư nâng cao chất lượng sản phẩm, hoàn thiện mẫu mã, bao bì, truy xuất nguồn gốc, tham gia xúc tiến thương mại để đưa bản sắc văn hóa, ẩm thực dân tộc đến với đông đảo người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh./.
Hà Thanh
