Thời gian của năm 2013 không còn nhiều tuy nhiên tiến độ giải ngân vốn xây dựng cơ bản trên toàn tỉnh mới chỉ đạt hơn 50% kế hoạch vốn. Tập trung tháo gỡ vướng mắc để đẩy nhanh tiến độ giải ngân, tránh dồn vào cuối năm là điều cần được quan tâm vào thời điểm này.
Năm 2013 việc giao kế hoạch vốn sớm hơn năm 2012. Ngoài ra, đa số vốn bố trí cho các dự án, công trình hoàn thành và các công trình chuyển tiếp. Đây có thể coi là điểm rất thuận lợi cho việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân của cả năm. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tiến độ giải ngân trên toàn tỉnh mới đạt hơn 55%. Điều đó cho thấy bên cạnh những nguyên nhân khách quan là bối cảnh khó khăn chung của nền kinh tế thì vẫn còn những nguyên nhân chủ quan là sự thiếu quyết liệt trong chỉ đạo của một số chủ đầu tư và chậm thanh toán vốn của nhiều đơn vị thi công.
Tổng kế hoạch vốn sau điều chỉnh năm 2013 là hơn 1.612 tỷ đồng hiện đã thanh toán hơn 902 tỷ đồng bao gồm hơn 791 tỷ đồng thanh toán và hơn 110 tỷ đồng tạm ứng. Các nguồn vốn có tỷ lệ giải ngân đạt cao là vốn dự phòng ngân sách trung ương năm 2012 kéo dài thực hiện sang năm 2013 đạt 100% kế hoạch; ứng trước kế hoạch ngân sách Nhà nước 2013 đạt 98% kế hoạch; xổ số kiến thiết đạt hơn 93% kế hoạch; vốn ODA hơn 80% kế hoạch; vốn trung ương hỗ trợ có mục tiêu hơn 63% kế hoạch; vốn cân đối ngân sách hơn 62% kế hoạch. Các nguồn vốn giải ngân đạt thấp là vốn trái phiếu Chính phủ hơn 39%; chương trình mục tiêu quốc gia hơn 20%; nguồn ngân sách tỉnh kéo dài giao kế hoạch trong năm 2013 đạt 39%...
Tình trạng được bố trí vốn thậm chí chiếm tỷ trọng lớn của nguồn vốn nhưng giải ngân không đạt yêu cầu đang là vấn đề cần được quan tâm. Nguồn vốn cân đối ngân sách tỉnh giao kiểm soát thanh toán qua Kho bạc Nhà nước Bắc Kạn hơn 108 tỷ đồng đến nay mới giải ngân được hơn 51 tỷ đồng. Đơn cử như công trình trường Mầm non Liên cơ (Chợ Đồn) chưa giải ngân được 2 tỷ đồng vốn bố trí; công trình trường THPT Bình Trung (Chợ Đồn) giải ngân được hơn 300 triệu đồng trong tổng số 6 tỷ đồng vốn được bố trí. Dự án tượng đài chiến thắng Bắc Kạn được bố trí hơn 4 tỷ đồng nhưng chưa giải ngân được; Sở Khoa học và Công nghệ được bố trí hơn 4 tỷ đồng mới giải ngân được hơn 1,6 tỷ đồng.
Trong khi đó, đối với nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia, tỷ lệ giải ngân đạt thấp nhất là do một số chủ đầu tư chưa hoàn thiện được hồ sơ pháp lý. Cụ thể là chương trình giảm nghèo một số chủ đầu tư mới đang trình cấp mã dự án; một số đang chờ phê duyệt và ký hợp đồng với nhà thầu; chương trình xây dựng nông thôn mới do các xã làm chủ đầu tư đang bắt đầu triển khai, chờ danh mục. Đối với nguồn vốn trái phiếu Chính phủ do địa phương quản lý được giao hơn 391 tỷ đồng giải ngân thấp là do một số công trình, dự án còn đang chờ điều chỉnh tổng mức đầu tư; một số chủ đầu tư lại chưa làm hồ sơ chuyển Kho bạc Nhà nước Bắc Kạn làm thủ tục kiểm soát thanh toán.
Hiện tại, tổng số dư tạm ứng tính đến hết tháng 8/2013 còn hơn 298 tỷ đồng, giảm hơn 107 tỷ đồng so với cùng kỳ năm trước. Đạt được kết quả như vậy là nhờ Kho bạc Nhà nước Bắc Kạn đã chủ động đôn đốc các chủ đầu tư, ban quản lý dự án thanh toán hoàn trả và tham mưu chỉ đạo đối với các khoản tạm ứng đã hết thời hạn. Một số khoản thanh toán tạm ứng chậm là do các chủ đầu tư chậm đôn đốc nhà thầu làm thủ tục nghiệm thu khối lượng. Tình trạng vì đã tạm ứng được tiền rồi nên chậm lập hồ sơ thanh toán của nhiều doanh nghiệp vẫn diễn ra. Một số công trình, dự án có số dư tạm ứng cao nhưng đã hết hạn là dự án hồ chứa nước Nặm Cắt hơn 18 tỷ đồng; tiểu dự án giải phóng mặt bằng quốc lộ 279 hơn 6 tỷ đồng; dự án bảo tồn tôn tạo phục hồi các di tích ATK tỉnh Bắc Kạn gần 4 tỷ đồng.
Như vậy, có thể thấy, nếu như nguồn vốn chương trình mục tiêu quốc gia giải ngân chậm là vì nhiều nguyên nhân khách quan thì hầu hết các nguồn vốn giải ngân chậm còn lại chậm là bởi việc đôn đốc thi công, thanh toán chưa thật sự quyết liệt. Các chủ đầu tư cần tiếp tục thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 1792/CT-TTg ngày 15/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý đầu tư từ nguồn vốn NSNN và TPCP; Chỉ thị số 09/CT-TTg ngày 24/5/2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường chỉ đạo điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính - ngân sách nhà nước năm 2013, tiến hành rà soát điều chỉnh kế hoạch vốn đầu tư xây dựng cơ bản nhằm đảm bảo đạt tỷ lệ giải ngân cao. Trước mắt cần chủ động đối chiếu, đôn đốc thi công. Các công trình, dự án đã được bố trí vốn nhưng còn vướng mắc về thủ tục đầu tư cần sớm hoàn thiện, đẩy nhanh thi công, khi có khối lượng nghiệm thu phải khẩn trương thực hiện thanh toán tránh để xảy ra tình trạng dồn ứ vào tháng 12/2013./.
Tuấn Sơn
