Bắc Kạn được đánh giá là một trong những địa phương tổ chức thi hành Luật Đất đai năm 2013 hiệu quả. Nhiều văn bản quy phạm pháp luật đã được tỉnh ban hành kịp thời để đưa nội dung của luật vào cuộc sống. Tuy nhiên, việc triển khai trong thực tế vẫn còn nhiều vướng mắc cần giải quyết.
Luật vào cuộc sống
Sau tuyên truyền, phổ biến rộng rãi nội dung của Luật Đất đai năm 2013 thì công tác xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật có ý nghĩa quyết định tới công tác đưa luật vào cuộc sống. Đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản.
Đó là Quyết định 21/2014/QĐ-UBND ngày 22/10/2014 về việc ban hành Quy định một số nội dung cụ thể trong công tác quản lý đất đai áp dụng trên địa bàn tỉnh và Quyết định số 22/2014/QĐ-UBND ngày 22/10/2014 về việc ban hành Quy định một số nội dung cụ thể về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất áp dụng trên địa bàn tỉnh. Tiếp đó là Quyết định số 28/2014/QĐ-UBND ngày 25/12/2014 về việc ban hành Quy định đăng ký, đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất. Các văn bản có hiệu lực lập tức giúp thực hiện các quy định về đất đai; giải quyết vướng mắc cho rất nhiều các dự án lớn của tỉnh đang phải thực hiện thu hồi đất…
Thực hiện theo quy định của Luật Đất đai năm 2013, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương hoàn thành lập kế hoạch sử dụng đất năm 2015. Đến nay đã có 7/8 huyện, thị xã hoàn thành và được UBND tỉnh phê duyệt. Thực hiện rà soát cập nhật quy hoạch kế hoạch sử dụng đất các cấp theo chỉ đạo của Văn phòng Chính phủ, UBND tỉnh đã chỉ đạo điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020; lập kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 - 2020) cấp tỉnh; điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 cấp huyện; lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện năm 2016. Đối với cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, Bắc Kạn phấn đấu hoàn thành trong năm 2015.
 |
| Tập trung tháo gỡ vướng mắc trong giải phóng mặt bằng, Dự án Cấp nước và vệ sinh thị xã Bắc Kạn đang đẩy nhanh tiến độ thi công. (Ảnh: Thi công hợp phần ống thu gom nước thải). |
Trong giai đoạn chuyển tiếp giữa Luật Đất đai năm 2003 và Luật Đất đai năm 2013, có nhiều dự án gặp vướng mắc và phải “chờ” hướng dẫn thực hiện theo Luật Đất đai năm 2013. Đặc biệt là về vấn đề giá đất cụ thể chưa có khiến nhiều địa phương không thu hồi được đất các dự án; không thực hiện được đấu giá ngay để phục vụ thu nộp ngân sách năm… Tuy nhiên, với nỗ lực cao, UBND tỉnh đã ban hành bảng giá đất năm 2015 theo quy định của Luật Đất đai năm 2013; việc định giá đất cụ thể đối với các công trình, dự án phải thu hồi đất, khi thực hiện giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất…
Nhiều vướng mắc
Theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn, hiện tại có 4 vấn đề vướng mắc lớn ảnh hưởng tới công tác thi hành Luật Đất đai năm 2013. Đó là việc không thống nhất giữa nội dung của luật với các văn bản hướng dẫn thi hành; mâu thuẫn giữa các điều trong cùng một văn bản và giữa các văn bản quy phạm pháp luật với nhau; một số quy định khó thực hiện trong thực tiễn và một số nội dung lại chưa có hướng dẫn cụ thể.
Sự thiếu nhất quán giữa nội dung luật và văn bản hướng dẫn thi hành đang là điểm khó xử lý. Cụ thể như, điều 105 của luật quy định về thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, UBND tỉnh được ủy quyền cho Sở Tài nguyên và Môi trường, không quy định được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân nước ngoài. Tuy nhiên, tại điều 37, Nghị định 43/2014/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành lại quy định được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho cá nhân nước ngoài. Hoặc như điều 114 của luật không quy định giá đất cụ thể để tính giá khởi điểm trong trường hợp đấu giá quyền sử dụng đất, nhưng điều 15 của Nghị định 44/2014/NĐ-CP lại quy định giá đất cụ thể làm căn cứ để xác định giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất…
Có những văn bản lại có những điều mâu thuẫn với nhau. Ví dụ, khoản 5, điều 34, Nghị định 47/2014/NĐ-CP quy định: đối với đất sử dụng trước ngày 01/7/2014 có nguồn gốc do được Nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất một lần và cho cả thời gian thuê thì người có đất thu hồi không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư và đất còn lại theo Nghị định 197/2004/NĐ- CP… Tuy nhiên, tại điều 35 của Nghị định này lại quy định: Nghị định này thay thế Nghị định 197/2004/NĐ- CP…
Một số quy định còn xa rời thực tiễn dẫn tới rất khó thực hiện. Đơn cử như việc tổng hợp danh mục dự án cần thu hồi để trình HĐND tỉnh thông qua đồng thời với quyết định mức vốn ngân sách Nhà nước cấp cho bồi thường giải phóng mặt bằng. Bởi lẽ, trong thực tế việc xác định mức vốn ngân sách cấp cho bồi thường giải phóng mặt bằng các dự án thường không chính xác khi các dự án chỉ tạm tính số tiền giải phóng mặt bằng; có dự án mới chỉ có chủ trương đầu tư chưa có số liệu cụ thể. Hoặc đối với giá đất cụ thể, các nghị định hướng dẫn giao cho nhiều cơ quan thực hiện, giá đất cụ thể trong từng trường hợp lại sử dụng các phương pháp định giá đất khác nhau nên khiến địa phương vô cùng lúng túng…
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Kạn, còn nhiều nội dung lại chưa có hướng dẫn cụ thể nên việc thi hành buộc phải chờ đợi. Đó là các nội dung hướng dẫn các xác định hệ số điều chỉnh giá đất; quy định đối với thửa đất hoặc khu đất có giá trị cao hơn 10 tỷ đồng và 20 tỷ đồng; quy định mức giá trần cho việc nhận chuyển nhượng; hướng dẫn về việc nộp tiền giao đất, thuê đất; quy định về thẩm định điều kiện giao đất, ký quỹ của nhà đầu tư…
Để thi hành Luật Đất đai năm 2013 hiệu quả, đúng luật, tất cả những vướng mắc này đã được Sở Tài nguyên và Môi trường báo cáo, kiến nghị lên Bộ Tài nguyên và Môi trường. Sở cũng kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ kinh phí thực hiện dự án tổng thể xây dựng hồ sơ địa chính và cơ sở dữ liệu quản lý đất đai. Hiện tại, Sở Tài nguyên và Môi trường đang xây dựng dự thảo quyết định của UBND tỉnh quy định về trình tự, thủ tục xác định giá đất cụ thể để giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất, bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi áp dụng trên địa bàn tỉnh; Quyết định của UBND tỉnh quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất đối với các dự án thủy lợi, thủy điện trên địa bàn tỉnh./.
Tuấn Sơn
